Denk als een Duitser

  • August 2019

Onlangs was ik een week op vakantie in Duitsland. Een prachtig land met vriendelijke mensen die ook nog eens een schitterende taal spreken. Een fascinerende taal, waarin je bijna eindeloos lettergrepen kunt blijven stapelen. Duits is Duplo voor taalliefhebbers. Een mooi voorbeeld dat we onderweg op een gevel zagen staan, is ‘Orthopädieschuhtechnik’. Daar kunnen wij Nederlanders nog iets van leren. 

Ook in onze taal mag je namelijk eindeloos lettergrepen stapelen, maar dat lijkt steeds minder te gebeuren. Er sluipen steeds meer onterechte spaties in onze teksten. Mijn tip als tekstschrijver: denk als een Duitser!

Hoe zit dat dan in het Nederlands?

Leuk dat je het vraagt! In het Nederlands schrijf je woorden die bij elkaar horen aan elkaar. ‘Cursus’ en ‘ruimte’ vormen samen ‘cursusruimte’. In principe gaat dit onbeperkt zo verder. Je kunt je voorstellen dat er een cursusruimteplanning is, die wordt bijgehouden in een cursusruimteplanningsmodule door een cursusruimteplanningsmodulebeheerder. Is er dan ook een cursusruimteplanningsmodulebeheerdersoverleg? Zou kunnen, maar de vraag is of hun digitale agenda met zo’n lange naam overweg kan. Ook voor de leesbaarheid zou je zo’n monsterwoord dan liever opknippen om het voor de lezer iets overzichtelijker te maken: ‘beheerdersoverleg van de cursusruimteplanningsmodule’.

Ik snap het. Maar waarom doen veel Nederlanders dat dan fout?

Dat vroeg René Dings, auteur van het boek ‘Weg om legging’, zich ook af. Hij komt tot vijf oorzaken voor al die foute spaties:

  • Twijfel: mensen kunnen zich simpelweg niet voorstellen dat zo’n lang woord écht goed is. Daarom zetten ze halverwege maar ergens een spatie.
  • Het Engels: we lezen tegenwoordig veel Engelstalige teksten en Engelsen schrijven zowat alles los. Onjuist spatiegebruik wordt daarom ook gekscherend ‘de Engelse ziekte’ genoemd.
  • Spellingscontrole (en jouw vertrouwen daarin): je computer zet een rood kringeltje onder ieder woord dat hij niet kent. Omdat je in het Nederlands oneindig veel combinaties kunt maken, kan je computer die onmogelijk allemaal kennen. Dat leidt tot veel rode kringeltjes – en mensen die daardoor denken dat het woord fout gespeld is.
  • Lastige regels: het Nederlands is een taal met lastige regels. Niet zo verwonderlijk dat mensen hier fouten mee maken.
  • Luiheid en desinteresse: tja, helaas vindt niet iedereen verzorgd taalgebruik even belangrijk als wij …


Oké, maar wat kan ik hieraan doen?

Die lastige regels – daar zitten we nu eenmaal aan vast. Wat we wél kunnen doen, is denken als een Duitser én meer vertrouwen hebben in onszelf. In sommige dingen zijn we écht beter dan computers. Dus heb je een (lang) woord goed gespeld en zet Word er een kringeltje onder? Klik met je rechtermuisknop op het woord en kies ‘Toevoegen aan woordenlijst’. Opgelost!